Khi thường xuyên làm việc với các sân khấu âm thanh chắc chắn bạn sẽ cần nắm được quy trình điều khiển âm thanh. Hiểu và biết cách sử dụng mixer để chủ động trong việc thao tác hiệu chỉnh âm thanh cho sự kiện. Ngay sau đây Ngàn Thông hướng dẫn sử dụng mixer cơ bản và chia sẻ những vấn đề cơ bản bạn cần biết về mixer nhé! Mixer là gì? Mixer là một thiết bị tiếp nhận các tín hiệu từ micro, nhạc cụ, hay bất kỳ thiết bị âm thanh nào. Sau khi tiếp nhận, mixer có thể kết hợp chúng thành các tín hiệu đầu ra và có thể điều chỉnh được. Vì thế nên nó còn được gọi là máy trộn âm thanh. Chức năng cơ bản của mixer là điều chỉnh độ lớn của tín hiệu đầu ra. Hầu hết trên máy được tích hợp các núm vặn volume – âm lượng (một số máy ký hiệu là “level – mức”) trên mỗi đầu vào được ký hiệu là “Channel – kênh”. Ngoài ra máy có chức năng khác điều khiển trên mỗi “Channel – kênh” như: EQ: equalization (cân bằng) AUX: Ngõ đầu ra tín hiệu Buses: Các đường dây Nút chỉnh độ khuếch đại PFL- Pre Fader Level… Có lẽ đối với một người mới lần nhìn thấy một bàn mixer, bạn sẽ cảm thấy choáng ngợp bởi có quá nhiều núm vặn và nút. Sau đây Ngàn Thông sẽ hướng dẫn sử dụng mixer và giới thiệu chi tiết về từng núm vặn trên mixer. Điều đầu tiên bạn cần biết là cách để xử lý các mixer từ vừa đến lớn với ít nhất 10 tín hiệu đầu vào có sẵn. Đó là những gì bạn cần nắm rõ để sử dụng mixer cho một sự kiện. 1. Hiểu và sử dụng các “Kênh” của mixer Khía cạnh quan trọng nhất để hiểu về một bộ trộn âm thanh mixer đó là hiểu về các kênh. Hầu hết trên tất cả các bảng mixer đều có các Channel – “kênh” được bố trí thành từng dải. Tín hiệu được dẫn vào thiết bị và đi qua các bộ điều khiển của các kênh với núm tăng âm lượng ở trên và các núm điều chỉnh ở dưới. Để đưa tín hiệu vào các kênh của mixer bạn hãy nhìn vào các đầu vào vòng tròn màu đen. Đây là loại đầu nối XLR dành cho các thiết bị âm thanh như micro. Dọc xuống là một cột các núm vặn được gọi là dải kênh. tải kênh- channelDải kênh trên mixer cho phép bạn điều chỉnh các thông số trên mixer 2. Sử dụng núm Gain hoặc Trim hoặc Sens (độ lợi) Trong khi xem hướng dẫn sử dụng mixer trước hết bạn cần biết về các dải kênh. Trên các dải kênh đều có một núm vặn với nhãn là “Gain” hoặc “Trim” hoặc “Sens”. Chúng đều có nghĩa là khuếch đại. Hiểu một cách đơn giản thì núm này có thể điều chỉnh độ lợi của đầu vào. Nó tương tự như một cái “vòi nước”, tín hiệu vào là dòng nước. Khi bạn vặn núm điều chỉnh thì dòng tín hiệu này sẽ lớn lên hoặc nhỏ đi để chảy vào bộ trộn. Âm thanh thu được có thể bao gồm nhiều tạp âm khác nhau. Khi đó hệ thống sẽ cắt đi các tín hiệu có cường độ yếu do đó núm này còn có tên gọi là “Trim – loại bỏ”. Và độ khuếch đại cũng nhạy cảm hơn đối với các tín hiệu êm so với các tín hiệu “bốp” trong micro. Vì thế nên núm này còn được gán nhãn “Sens – nhạy cảm”. 2.1 Sử dụng “Gain” Nhiều người nhầm lẫn gain và volume! Gain được sử dụng tương tự như các núm hiệu chỉnh khác. Nó được sử dụng để lọc lấy loại âm thanh bạn mong muốn chứ không phải âm lượng. Bất kỳ sự thay đổi nào của độ lợi – gain cũng có ảnh hưởng đến âm thanh ra loa kiểm âm hoặc các thiết bị ngoại vi khác. Một cách phổ biến để sử dụng độ lợi đó là chuẩn hóa tín hiệu vào. Điều này có thể thực hiện nếu bạn có đồng hồ VU (là thiết bị đo âm thanh). Nó được thiết kế để đo trực quan “độ ồn” của tín hiệu âm thanh. Nó sẽ cho bạn biết mức độ âm thanh đầu ra của bạn lớn đến mức nào. Bạn sẽ cần chỉnh núm gain của bạn về mức 0dB. 3. Sử dụng núm vặn EQ – Equalization (cân bằng) Đối với những bạn mới làm quen với mixer thì, cân bằng – equalization đề cập đến việc kiểm soát (tăng, giảm) tần số nhất định để đạt được âm thanh như mong muốn. Đồng thời loại bỏ các tín hiệu ồn và nhiễu không mong muốn. Hầu hết các thiết bị mixer thì núm điều chỉnh cân bằng – Equalization (EQ) đều nằm bên dưới núm Gain. Nó có thể bao gồm các giá trị từ 1 đến 13+ đối với loại núm vặn và từ 3 đến 33 đối với loại thanh trượt. 3.1 Các loại mixer Để hiểu rõ về hướng dẫn sử dụng mixer cơ bản. Trước hết bạn cần biết trên thị trường hiện đang có 5 loại mixer phổ biến là: Máy trộn loại nhỏ: có 1 núm vặn có tác dụng là khi vặn theo chiều kim đồng hồ thì tần số cao được tăng cường, tần số thấp bị cắt đi và ngược lại. Loại máy cỡ trung bình: Có từ 2 đến 3 núm để cân bằng tần số có thể là: Bass và Treble Hoặc là Low, Mid, High. Loại máy cỡ vừa: có từ 3 đến 4 núm vặn bao gồm: Low, Low- mid, Hight- mid, High. Trong đó có ít nhất một cặp núm bao gồm 1 núm để chọn tần số để tăng cường hoặc cắt bớt và một nút để chỉnh mức độ tăng cường và cắt bớt. Loại máy cỡ lớn: có đầy đủ các cặp núm Loại máy cỡ rất lớn: Chúng chứa các thanh trượt thay vì núm vặn. Mỗi thanh trượt đều được setup các giá tần số theo các nấc. Di chuyển thanh gạt để chọn các tần số tương ứng. Khi bạn xem qua các loại máy trộn âm từ cỡ nhỏ đến cỡ rất lớn. Ta nhận ra một điều rằng các loại máy lớn hơn sẽ có nhiều núm kiểm soát EQ hơn. Nhờ vào đó việc quét đặt tần số trung tâm được tăng cường. 3.2 Cách chỉnh EQ Đối với loại mixer có đồ họa thì nếu bạn coi dải EQ là một đường lồi thì tần số trung tâm bạn cần đặt là ở giữa vùng lồi đó. Còn đối với người mới bắt đầu chúng tôi hướng dẫn sử dụng mixer tốt hơn hết là bạn nên để dải EQ phẳng (tức là không tăng hoặc cắt tần số). Khi bạn sử dụng thành thạo rồi bạn có thể chỉnh cho dải tần có phần lồi trung tâm. Tuy nhiên đòi hỏi bạn cần phải có sự mày mò nghiên cứu. Bạn cũng nên biết rằng, mixer có thể thay đổi âm thanh trở nên ổn và hay hơn. Nhưng nó không thể biến một âm thanh tồi trở nên hay hơn nhé!
